Hướng dẫn cách trồng chanh dây (chanh leo) bằng hạt

Chanh dây là loài cây dây leo, thân tròn, trơn nhẵn, sống lâu năm. Thân cây có màu xanh và dần chuyển sang màu nâu khi già với chiều dài khoảng 3-10m. Chanh dây có nhiều tua cuốn giúp cây có thể leo bám. Lá có màu xanh đậm, hình chân vịt xẻ ba thùy, có răng cưa ở viền. Mỗi lá có chiều dài khoảng 6 – 15cm. Hoa có 5 cánh, hình dáng lạ mắt, màu trắng tím. Hoa nhiều nên cho quả số lượng lớn, việc thụ phấn nhờ một số loài côn trùng. Mùa hoa chanh dây tùy thuộc vào khí hậu từng khu vực, thông thường là từ tháng 4 – 11 hằng năm. Quả của chanh dây mong, dạng trứng, nhiều cùi thịt, đường kính của mỗi quả khoảng 5 – 7cm. Quả non sẽ có màu xanh, khi chín thì có màu vàng hoặc tím, vị ngọt mát, chua chua.

Hiện nay, chanh dây được trồng phổ biến ở nước ta. Căn cứ vào màu sắc của quả chính mà chia chanh dây thành 2 loại chính:

• Chanh dây vỏ vàng: Loại này có nguồn gốc từ Srilanka, Hawaii và Uganda.
• Chanh dây vỏ tím: Loại này có nguồn gốc từ Đài Loan và Australia.

WikiFarm giới thiệu thêm về cách trồng cây dâu tây trong chậu rất chi tiết, bạn có thể bấm vào bài viết để tìm hiểu.

Quả chanh dây có chứa rất nhiều chất dinh dưỡng với hàm lượng cao, rất tốt cho sức khỏe của con người (như protein, chất béo, canxi, các loại vitamin, kali, các chống oxy hóa, carbohydrate,…).

Trong đó, kali trong chanh dây có tác dụng điều chỉnh nhịp tim và huyết áp, các chất chống oxy hóa có tác dụng ngăn ngừa ung thư, vitamin và axit amin có tác dụng hỗ trợ tăng cường miễn dịch, giúp cho mắt sáng khỏe và làm đẹp da.

Hàm lượng nước trong chanh dây khá lớn nên chanh dây là một loại quả giải khát rất hiệu quả trong những ngày hè nóng nực, oi bức. Tuy nhiên, việc sử dụng cần đúng cách, không lạm dụng, sử dụng quá nhiều. Nước ép chanh dây còn hỗ trợ tốt cho việc điều trị tiểu đường, giảm lượng cholesterol.

Trong quả chanh dây còn có chứa hợp chất alkaloids, có tác dụng giảm các triệu chứng lo âu, suy nhược, giảm căng thẳng mệt mỏi, giúp con người thư giãn. Quả chanh dây cũng rất thích hợp cho những người đang muốn giảm cân.

Trong cuộc sống, bên cạnh việc vắt quả để lấy nước, chanh dây còn được sử dụng để làm các loại bánh ngọt, chè, thạch dừa, trà sữa, sinh tố,… Hơn nữa, đây cũng là một loại nguyên liệu trong ngành công nghiệp thực phẩm.

Đất trồng

Để trồng chanh dây, bạn nên lựa chọn những loại đất thoáng, tơi xốp, giàu chất hữu cơ như đất thịt nhẹ, đất đỏ bazan,… Không nên chọn đất quá chua, đất quá kiềm bởi những loại đất này sẽ ảnh hưởng đến sựu sinh trưởng và phát triển của chanh dây. Trước khi trồng cần làm sạch cỏ dại, cào san cho mặt đất bằng phẳng, tạo rãnh thoát nước.

Hạt giống/Cây giống

Bạn có thể trồng cây chanh dây từ hạt giống. Để đảm bảo hạt giống chất lượng tốt, tỷ lệ nảy mầm cây cao, cây lớn lên không bị sâu bệnh, bạn nên mua hạt giống chanh dây tại các cửa hàng uy tín, nguồn gốc xuất xứ của hạt giống rõ ràng.

Bạn cũng có thể tận dụng hạt của những quả chanh dây tươi. Chọn những quả chanh dây chín, vỏ hơi nhăn. Tiến hành cắt đôi quả, tách lấy hạt rửa sạch rồi lau khô hạt bằng khăn giấy.

Để tiết kiệm thời gian và công sức, bạn có thể chọn mua cây chanh dây giống ở các nhà vườn thay vì lựa chọn cách trồng bằng hạt.

Dụng cụ khác

Bên cạnh đó, bạn cũng cần chuẩn bị những dụng cụ khác như cuốc, xẻng, cào, bình tưới nước. Nếu bạn trồng cây chanh dây bằng hạt thì chuẩn bị thêm bầu ươm, chậu ươm hạt.

Đọc thêm cách trồng dưa lê trên sân thượng cực kỳ đơn giản và hiệu quả, dưa lê không nhưng to mà còn ngon ngọt.

Trước khi gieo, bạn cần xử lý hạt giống chanh leo để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao hơn bằng cách ngâm trong nước ấm khoảng 30 - 40 độ C (khoảng 2 nước sôi 3 nước lạnh) trong khoảng 1 ngày. Sau đó, vớt hạt ra và ủ trong khăn ẩm thêm 1 tiếng. Khi thấy hạt nứt vỏ thì đem gieo vào bầu hay chậu ươm. Đặt bầu ươm ở nơi có nhiều ánh sáng, tưới nước đầy đủ, sau khoảng 1 tuần thì hạt giống sẽ nảy mầm. Khoảng 6 tuần sau, khi cây đạt chiều cao khoảng 20cm thì bắt đầu đem đi trồng.

Tạo một hố sâu khoảng 60cm rồi đặt cây vào, lấp đất lại, nén chặt đất rồi tưới nước. Rào chắn xung quanh để bảo vệ cây khỏi các loài động vật hay con người không chú ý dẫm phải. Tiếp tục chăm sóc để cây cho thu hoạch.

Ánh sáng và nhiệt độ

Chanh dây là loài cây ưa thích với ánh sáng nhẹ. Ở giai đoạn cây con, bạn cần che chắn cho cây nếu trời nắng gắt. Nhiệt độ thích hợp nhất để cây chanh dây phát triển là khoảng 20 – 25 độ C. Khi nhiệt độ xuống dưới 10 độ C hay trên 30 độ C thì chanh dây sẽ chậm phát triển và có thể chết.

Tưới nước

Chanh dây cần độ ẩm cao. Vì vậy cây cần một lượng nước lớn, cứ khoảng 2 ngày tưới nước cho cây 1 lần. Trong những ngày nắng, trong giai đoạn cây hoa và đậu quả, bạn có thể tưới nhiều hơn để giúp cho cây không bị khô héo, ra chồi, ra hoa và đậu quả liên tục.

Bón phân

Chanh dây rất thích hợp với các loại phân hữu cơ, Bà con có thể sử dụng các loại phần hữu cơ như phần trùn quế, phần gà, phần bò, phần cá…. Lượng phân bón cho cây theo giai đoạn sinh trưởng, tuỳ thuộc mật độ trồng khác nhau cần điều chỉnh lượng phân bón cho phù hợp.

Cắt tỉa, tạo giàn

Khi cây bắt đầu xuất hiện tua cuốn thì bạn nên làm giàn cho chanh dây. Tận dụng những dụng cụ như cọc tre, cọc gỗ để làm giàn, hay thậm chí là cho cây leo theo hàng rào hay leo trên những cây thân gỗ to.

Bên cạnh đó, bạn cũng cần cắt tỉa thường xuyên để giúp cây ra nhiều cành mới hơn, phân bố đồng đều trên mặt giàn, giúp cây ra hoa đậu trái tốt hơn. Sau khi thu hoạch, bạn cần cắt tỉa hết những cành đã cho trái, chỉ để lại thân và các cành dưới thấp để cây ra chồi mới.

Phòng trừ sâu bệnh

Chanh dây rất dễ bị bệnh đốm nâu - một loại bệnh do nấm Alternaria passiflorae gây nên. Ngoài ra, cây cũng có thể bị bệnh ghẻ do nấm Cladosporium horbarum, bệnh đốm do nấm Septoria gây ra. Bạn cần chú ý cắt tỉa, tạo môi trường thông thoáng cho gốc cây, tưới nước đúng liều lượng và sử dụng một số loại thuốc sinh học trừ nấm khi phát hiện bệnh.

Thời gian cho thu hoạch quả chanh dây là khoảng 8 tháng sau khi trồng, thậm chí là mất khoảng 12 tháng nếu được trồng ở khu vực mát mẻ, ít nắng. Chanh dây có thể cho quả liên tục trong suốt mùa hè và mùa thu. Khi nhận thấy quả bắt đầu chuyển từ màu xanh sang màu vàng hay tím thì bạn cần chú ý kiểm tra cây thường xuyên để biết được thời điểm quả chín để thu hoạch. Quả chanh dây chín thì sẽ rơi xuống đất.

Mách thêm cho bạn về cách trồng dưa lưới trên sân thượng cực hay, mà dễ thực hiện.