Kỹ thuật trồng dưa hấu trên đất ruộng

Tên khoa học của dưa hấu là Citrullus lanatus. Dưa hấu thuộc dạng thân leo và được trồng chủ yếu ở miền Nam Việt Nam. Đây là loại quả giàu nước và nhiều vitamin. Dưa hấu có nguồn gốc xuất xứ từ một số quốc gia châu Phi. Sau này, dưa hấu đã trở thành một mảnh ghép trong ẩm thực nói chung và nước uống giải khát nói riêng được nhiều người ưa chuộng.

Lá dưa hấu có mềm, có nhiều lông và có kích thước khá lớn. Lá lớn và dày giúp bảo vệ quả tránh khỏi ánh nắng gắt và giữ ẩm cho đất. Vì thuộc dạng dây leo nên dưa hấu thường được trồng trên giàn hoặc có giá đỡ.

Quả dưa hấu to, có hình dạng oval hoặc tròn. Vỏ dưa cứng, dày và có màu xanh đậm hoặc nhạt tùy theo loại. Phần thịt bên trong có màu đỏ đậm hoặc nhạt và có vị ngọt. Quả dưa hấu có thể nặng từ vài ký đến vài chục ký tùy theo giống cây và chất dinh dưỡng được cung cấp.

Đất trồng

Dưa hấu sinh trưởng và phát triển tốt ở loại đất dày khoảng 30 - 50cm, dễ thoát nước và không nhiễm phèn, mặn. Theo người dân có kinh nghiệm, dưa hấu chủ yếu được trồng trên đất gò, đất ruộng để đảm bảo cung cấp đủ nước cho cây vào mùa khô.

Đất trước khi trồng cần được rải một lớp vôi đều bề mặt liên tiếp từ 5 - 7 ngày. Sau đó lên liếp đơn hoặc liếp đôi. Mặt liếp được làm bằng phẳng, ở giữa sẽ cao hơn bên mép để thuận tiện tưới nước. Tiếp tục bón lót phân chuồng, phân NPK vào đất.

Sau khi đã bón lót, người trồng tiến hành tưới đẫm nước rồi phủ màng. Khi phủ màng phải được kéo căng. Hai mép được cố định bằng cách lấp đất xung quanh. Người trồng tiến hành đục lỗ, mỗi lỗ cách nhau 35 - 40cm. Sau đó, dùng chày xôm lỗ có đường kính khoảng 7cm và xử lý mầm bệnh trước khi gieo trồng bằng cách phun thuốc trừ nấm.

Giống dưa

Tùy vào nhu cầu và sở thích, người trồng có thể lựa chọn giống dưa phù hợp để gieo trồng.

Người trồng có thể trồng theo hai cách:

• Gieo thẳng: Người trồng dùng đầu chày ít nhọn và xom lỗ cạn 2 - 3cm rồi đặt hạt giống vào.
• Đặt cây con: Người trồng dùng đầu chày nhọn xom lỗ sâu 5 - 7cm rồi đặt hạt giống vào.

Sau khi trồng, người trồng cung cấp đủ nước giữ ẩm cho đất trong vòng 3 ngày đầu.

Tưới nước: Lượng nước tưới sẽ tùy thuộc vào từng giai đoạn trồng. Đối với những cây chưa đến 2 tuần tuổi thì dùng vòi, thùng búp sen để tưới. Đối với những cây từ 2 tuần tuổi trở lên thì bơm nước vào rãnh khoảng 2 - 4 ngày/lần.

Bón phân: Người trồng sẽ cung cấp liều lượng và loại phân bón phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cây và phụ thuộc vào diện tích trồng mà liều lượng phân bón sẽ thay đổi. Cụ thể người trồng cần bón từng giai đoạn như sau:

• 7 - 10 ngày sau khi gieo
• 18 - 20 ngày sau khi gieo
• 20 - 35 ngày sau khi gieo
• Trước khi cây ra hoa và sau khi cây úp nụ
• 35 - 40 ngày sau khi gieo, lúc này người trồng cần bón thúc để cây có thêm chất dinh dưỡng để cho quả có chất lượng cao
• 7 - 10 ngày trước khi thu hoạch quả

Quan sát dây dưa hấu và cắt tỉa: Người trồng tiến hành bấm ngọn lần thứ nhất sau khi cây ra được 3 - 4 lá. Đối với những nhánh dài 5 - 7cm, người trồng tỉa lại chỉ để lại khoảng 2 - 3 nhánh khỏe. Tỉa bỏ tất cả những dây chèo, dây bơi để cây tập trung chất dinh dưỡng nuôi quả. Người trồng nên dùng những que làm bằng tre để cố định cho nhánh dưa bò theo một hướng đồng thời giúp dây dưa vuông góc với luống.

Thụ phấn: Người trồng tiến hành thụ phấn cho hoa khi cây bắt đầu ra hoa rộ. Thời điểm thụ phấn là 7 - 9 giờ sáng. Thụ phấn rất đơn giản. Người trồng chỉ cần chọn hoa đực khỏe và tốt rồi nướm nhụy hoa cái. Lưu ý, quả sẽ phát triển đồng đều khi thời gian úp nụ càng ngắn.

Lựa trái: Một dây chỉ cần tuyển chọn giữ lại 1 quả to. Người trồng tiến hành tuyển quả sau khi gieo hạt từ 40 - 45 ngày. Khi quả lớn bằng quả chanh, người trồng chọn trái thứ ba trên dây chính. Nếu dây chính không có quả tốt thì người trồng chọn trái thứ hai ở dây nhánh. Quả được tuyển phải đầy đặn, dài, nhiều lông tơ, không bị sâu bệnh tấn công.

Bảo vệ trái bằng rơm: Khi quả dưa to bằng quả cam, người trồng tiến hành sửa cho trái đứng, lót rơm bên dưới trái để không bị thối.

Thu hoạch

Sau khi trồng từ 60 - 70 ngày, dưa hấu chín khoảng 80 - 90% thì người trồng tiến hành thu hoạch. Trước khi thu hoạch 4 - 5 ngày, người trồng không cung cấp nước cho dưa vì làm như vậy sẽ giúp dưa ngon ngọt, bảo quản được lâu hơn. Bên cạnh đó, trước khi thu hoạch 10 ngày, người trồng ngưng phun các loại thuốc và tưới phân để bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng.