Hướng dẫn cách trồng lạc vụ hè thu khu vực Miền Bắc

Nguồn gốc của cây lạc được cho là từ vùng Trung và Nam Mỹ. Hiện nay, cây lạc được trồng ở khắp nơi trên thế giới, trong đó, Châu Á là khu vực đứng đầu về diện tích trồng.

Lạc là loài cây thân thảo, sống hằng năm. Thân của cây lạc phân nhánh từ gốc với các cành tỏa ra. Chiều cao của thân khoảng 30 – 70cm tùy vào từng loại giống cũng như điều kiện trồng trọt. Lá của cây lạc là lá kép hình dạng lông chim, mọc đối nhau, bao quanh thân cây. Lá có 4 lá chét, mỗi lá chét có chiều dài khoảng 4 – 7cm và chiều rộng khoảng 1 – 3cm. Rễ lạc là rễ cọc, có nhiều rễ phụ. Rễ của lạc cộng sinh với vi khuẩn tạo thành nốt sần. Hoa cây lạc có màu vàng, mọc ở nách thành chùm, bao gồm 2 – 4 hoa nhỏ, cuống hoa có chiều dài 2 – 4cm. Củ lạc (thực chất là quả lạc) có chiều dài khoảng 3 – 7cm, hình trụ thuôn, không chia đôi, vỏ cứng màu vàng nâu. Sở dĩ nó là quả bởi vì hoa sau khi thụ phấn, cuống dài ra làm cho nó uốn cong chạm mặt đất rồi triển thành củ lạc ở trong đất. Hạt lạc có hình trứng. Trong mỗi củ lạc có chứa từ 1 – 4 hạt, thông thường là 2 hạt.

Hạt lạc là bộ phận được sử dụng chính của cây lạc. Trong hạt lạc có chứa hàm lượng chất béo cao, chiếm khoảng 44 – 56%, chủ yếu ở dạng đơn và đa chức. Bên cạnh đó, lạc cũng rất giàu protein, có chứa tinh bột, vitamin và khoáng chất. Ngoài ra, lạc cũng chứa nhiều loại hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học cũng như các chất chống oxy hóa.

Trong đời sống, hạt lạc thường được sử dụng trực tiếp như lạc luộc, lạc rang, muối lạc hay sử dụng để làm các món như xôi lạc, chè lạc. Hạt lạc còn được sử dụng như là một loại gia vị, dùng hạt lạc giã nhuyễn để rắc vào các món ăn như nộm, gỏi, canh,… để tạo chất thơm và béo. Lạc là nguyên liệu để làm bơ lạc, bột lạc, dầu lạc hay các loại bánh kẹo. Đặc biệt, lạc là một nguyên liệu không thể thiếu để làm bánh cu đơ – một đặc sản nổi tiếng của vùng đất Hà Tĩnh đầy gió Lào và cát trắng.

Đất trồng

Như đã đề cập ở phần giới thiệu, đất cát rất thích hợp cho việc trồng lạc. Vì vậy, quý bà con cần lựa chọn đất đất cát pha, đất thịt nhẹ hoặc đất cát ven biển có khả năng thoát nước tốt để trồng lạc.

Trước khi trồng, bà con cần tiến hành vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ dại cũng như làm đất kỹ lưỡng để tiêu diệt mầm sâu bệnh hại. Tiến hành cày ải đất từ 20 – 25cm, bừa đất nhỏ cho tơi xốp rồi bón vôi cho đất.

Sau khi làm đất, bà con có thể lên luống đất để giúp cây thoát nước, tránh ngập úng. Chú ý đánh chân luống rộng và cao, đảm bảo khoảng cách hợp lý.

Hạt giống

Lựa chọn được hạt giống tốt sẽ góp phần lớn vào việc có một vụ mùa thu hoạch năng suất. Một số giống lạc tốt, cho năng suất cao, thời gian sinh trưởng ngắn cũng như khả năng chịu sâu bệnh tốt mà bà con có thể lựa chọn như: L14, L23, L26, L27, L18, MD7, MD9, TK 10, HL25, LDH.01,… Bên cạnh đó, bà con cần mua hạt giống ở những đơn vị cung cấp uy tín, đảm bảo nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Bên cạnh đó, bà con cũng có thể sử dụng những hạt lạc có sẵn từ vụ trước, tuy nhiên cần lựa chọn những hạt mập, không quá non hay quá già cũng như không bị sâu bệnh.

Phân bón

Nhu cầu dinh dưỡng của cây lạc rất lớn. Bà con cần phải chuẩn bị một lượng phân bón lớn, có đầy đủ cả phân bón hữu cơ và vô cơ. Bên cạnh đó, bà con cũng cần chuẩn bị thêm các dụng cụ như cuốc, cào.

Wikifarm giới thiệu thêm cho bạn về cách trồng khoai lang bằng dây, bài viết có hướng dẫn hình ảnh đầy đủ chi tiết, bạn có thể tìm hiểu thêm.

Thông thường, lạc sẽ được gieo trực tiếp xuống đất. Tuy nhiên, để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm được cao hơn, bà con nên xử lý chúng bằng cách đem ngâm trong nước ấm 40 – 45 độ C trong khoảng 12 giờ. Trong quá trình ngâm, những hạt giống chất lượng kém sẽ nổi lên mặt nước, bà con có thể vớt ra và loại bỏ chúng.

Sau khi ngâm, hạt đã bắt đầu nứt mầm, bà con có thể đem đi gieo trồng. Lượng hạt đem đi gieo trồng cũng sẽ phụ thuộc vào mùa vụ. Đối với vụ hè thu, bà con cần đảm bảo mật độ gieo trồng trung bình là khoảng 33 – 35 cây/mét vuông, khoảng cách giữa các hàng là 25 – 28cm. Bà con cũng có thể sử dụng các dụng cụ gieo lạc để tiết kiệm thời gian và công sức. Bón lót bằng phân chuồng hữu cơ đã ủ hoai, đặt hạt lạc vào rồi lấp đất lại. Nếu mỗi hốc bà con gieo 1 hạt thì khoảng cách các cây cần đảm bảo từ 10 – 12cm, còn nếu mỗi hốc gieo 2 hạt thì cần đảm bảo khoảng cách giữa các cây là 18 – 20cm.

Việc chăm sóc cho lạc sau khi gieo trồng rất quan trọng. Bà con cần chăm sóc cẩn thận để lạc cho năng suất và sản lượng cao nhất. Một số điểm cần lưu ý khi chăm sóc lạc vụ hè thu như sau:

Tưới nước

Vào thời điểm gieo hạt, bà con cần tưới đủ nước để đảm bảo đủ độ ẩm cho đất giúp hạt nảy mầm. Lượng nước tưới cần căn cứ vào độ ẩm của đất cũng như thời tiết. Những ngày trời mưa có thể ngưng tưới nước, tuyệt đối không để cây lạc thiếu nước quá lâu, đất bị khô hạn, nứt nẻ. Đặc biệt ở giai đoạn ra hoa và tạo quả, nước đóng vai trò quan trọng để cây có thể cho thu hoạch những củ lạc năng suất nhất. Bà con cũng có thể sử dụng hệ thống tưới nước tự động để tiết kiệm công sức.

Xới đất, làm cỏ

Khoảng 10 – 12 ngày sau khi hạt nảy mầm, cây đã có khoảng 2 – 3 lá thật, bà con cần tiến hành đợt xới đất đầu tiên. Ở giai đoạn cây bắt đầu ra hoa, tiến hành xới đất đợt 2 kết hợp với việc làm cỏ dại. Khi cây bắt đầu ra hoa từ 7 – 10 ngày thì tiến hành xới đất, làm cỏ đợt 3 kết hợp với vun gốc.

Bón phân

Cây lạc cần rất nhiều phân bón. Mỗi hecta lạc cần phải bón khoảng 10 – 15kg phân chuồng hữu cơ đã ủ hoai mục hay phân hữu cơ vi sinh. Nếu đất phì nhiêu, màu mỡ thì có thể giảm lượng phân bón xuống. Tiến hành bón thúc cho lạc bằng phân NPK ở những lần xới đất, làm cỏ. Khi cây bắt đầu ra hoa thì cần bón thúc thêm đạm và kali.

Sâu xám

Sâu xám phát triển mạnh trong điều kiện độ ẩm cao, nhiệt độ thấp. Sâu cắn phá cây con làm cây chậm phát triển hay thậm chí là chết. Bà con cần làm kỹ công tác vệ sinh đất trước khi trồng. Nếu phát hiện, bà con có thể bắt sâu thủ công, dùng bẫy bả chua ngọt, nếu mật độ sâu hại cao thì có thể sử dụng các loại thuốc như: Padan 95SP; Regent 800WP,… để phun cho cây.

Sâu xanh da láng

Sâu xanh da láng thường gây hại mạnh vào mùa khô, cắn thủng lá khiến lá bị héo rũ. Khi phát hiện, bà con có thể sử dụng các loài thiên địch như ong hay ruồi ký sinh. Bên cạnh đó, bà con cũng có thể sử dụng các chế phẩm nấm hay các các loại thuốc hóa học trừ sâu như Atabron 5EC; Cascade 5EC + Mimic 20F; Dipel 3.2WP + Cascade 5EC; Mimic 20F + SeNPV; Dipel 3.2 WP + SeNPV,… để phun cho cây.

Sâu khoang

Sâu khoang phát triển mạnh với số lượng lớn, ăn lá cây, làm cây xơ xác. Để phòng trừ, bà con có thể sử dụng các loại chế phẩm sinh học để tiêu diệt còn nếu mật độ sâu cao thì có thể dùng Owfatox 40EC hoặc Fastac theo liều lượng được in trên bao bì.

Bệnh héo cây con

Bệnh héo cây con làm cây lạc bị thối đen ở cổ rễ, thối trắng ở thân làm cây con chết sau khi hạt nảy mầm khoảng 5 – 10 ngày. Để phòng trừ sâu bệnh, trước khi trồng, bà con có thể xử lý hạt giống bằng các loại thuốc Vicarben 50 WP, Rovral 750 WP, Thiram với liều lượng 3gam/1 kg hạt giống hat trộn Trycoderma với phân hữu cơ trong quá trình bón lót.

Bệnh mốc vàng

Đây là loại nấm bệnh nhiễm vào lạc từ lúc trồng cho đến lúc thu hoạch. Điều này gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người sử dụng lạc. Để phòng trừ, bà con cần chăm sóc và trồng lạc đúng kỹ thuật, đảm bảo đủ lượng nước tưới cho cây, phơi lạc sao cho độ ẩm nhỏ hơn 10% và bảo quản lạc sau khi thu hoạch đúng cách.

Bà con cần xác định đúng thời điểm để thu hoạch lạc vì nó ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng của hạt. Khi nhận thấy lá lạc vàng đi, vỏ lạc cứng, chắc và ít quả bị lép thì có thể tiến hành thu hoạch. Nếu bà con muốn có hạt để giống thì không nên thu hoạch quá già. Sau khi nhổ, bà con nên rải lạc ra thành hàng để khử lẫn lần cuối, loại bỏ những cây và quả bị bệnh. Nếu không bán hay sử dụng ngay, bà con cần phơi khô và bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát hay sử dụng các phương pháp bảo quản lạc để sử dụng trong thời gian dài hơn.

Đọc thêm cách trồng cây kê cho người mới bắt đầu, cùng tìm hiểu thêm