Hướng dẫn cách nuôi cá Tai Tượng cảnh sống khỏe

Cá Tai Tượng là một loài cá nước ngọt thuộc họ Tai Tượng (Osphronemus), thường sống ở những vùng nhiệt đới Đông Nam Á như Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam, trong những nơi có nước lặng và nhiều cây thủy sinh. Tại Việt Nam, loài cá này được tìm thấy phổ biến ở khu vực sông Đồng Nai và khu vực sông La Ngà. Tuy nhiên, cá Tai Tượng có khả năng thích nghi cao với sự biến đổi khắc nghiệt của môi trường sống.

• Cá tai tượng có hình dáng dẹt và đều hai bên, chiều rộng gần bằng cá rô phi thông thường, chiều dài gấp đôi so với chiều cao.
• Phần đầu nhỏ hơn nhiều so với cơ thể, đỉnh đầu hơi gù nổi lên, miệng rộng, đôi môi dày và đưa ra phía trước. Đôi mắt đen nháy, kích thước trung bình và hơi lồi.
• Phần lưng hơi cong: Vây lưng dài, mềm, trải dọc từ giữa lưng đến cuối đuôi. Vây ở gần mang có hình tròn như cánh quạt. Vây bụng kéo dài thành giống như sợi râu. Vây hậu môn mọc song song với vây lưng và xòe rộng về hướng đuôi.Vây đuôi khá tròn.
• Trên thân cá có lớp vảy tròn, cứng và nhiều đường kẻ sọc đều hai bên. Khi cá trưởng thành, những đường kẻ này sẽ mờ dần đi.
• Cơ quan hô hấp phụ nằm ở cung mang thứ nhất giúp cá có thể sinh trưởng và phát triển tốt trong điều kiện thiếu oxy hoặc nước bẩn.
• Khi cá trưởng thành, cân nặng khoảng 0.5kg, đạt 1.5-3kg tùy thuộc vào giới tính và độ tuổi (trên 3 tuổi).

Trong số những loài cá cảnh phổ biến ở Việt Nam hiện nay, có đến năm loại cá Tai Tượng cảnh, bao gồm:

• Cá Tai Tượng châu Phi: loài cá này được ưa chuộng nhất bởi vẻ ngoài láng bóng và hoa văn đỏ hoặc vàng vô cùng độc đáo.
• Cá Tai Tượng trắng: loài cá có một màu trắng duy nhất bao phủ toàn bộ thân, tạo nên vẻ đẹp quý phái và độc đáo. Nhiều người cho rằng, cá Tai Tượng trắng tượng trưng cho tiền tài và sự may mắn.
• Cá Tai Tượng vàng: giống như cá Tai Tượng trắng, loài cá này có màu vàng chanh bao phủ toàn bộ thân trông rất hấp dẫn. Nhiều người thường mua cả hai loại cá Tai Tượng vàng và trắng để tượng trưng cho vàng và bạc, với hy vọng chúng sẽ mang lại nhiều tài lộc và may mắn cho gia đình.
• Cá Tai Tượng đỏ: được biết đến với cái tên cá Hồng kỳ phát tài, loài cá này có màu sắc ấn tượng với ánh đỏ nổi bật khiến ai nhìn cũng phải say đắm. Những người chơi cá cảnh đều phải trầm trồ và muốn tìm nuôi loài cá này.

• Để nuôi cá tai tượng, bạn cần lựa chọn bể có kích thước lớn, đủ rộng và dài để cá có không gian vùng vẫy và di chuyển. Vì loài cá này khỏe và năng động hơn nhiều loại cá cảnh khác. Ngoài ra, bạn cần chọn loại kính chịu lực tốt và có độ dày đủ lớn để đảm bảo bể không bị nứt hoặc cá không bị nhảy ra khỏi bể.
• Khi chọn ao nuôi cá, cần chọn nơi có nguồn nước tốt, dồi dào và không bị ô nhiễm. Cần cải tạo ao trước khi nuôi cá để đảm bảo không có vi khuẩn hại cá. Nếu có cây, cần chặt bỏ một phần để cây không che lấp quá 25% diện tích mặt nước. Cần chọn ao có diện tích từ 100m2 trở lên và sâu khoảng từ 1-2m để cá có thể sinh trưởng tốt.

• Cá Tai Tượng là một loại cá phát triển và sinh trưởng tốt ở nhiệt độ từ 25-30 độ C. Loại cá này có khả năng chịu nóng tốt, nhưng lại khá kém trong khả năng chịu lạnh, độ pH lý tưởng là 5 và độ mặn lý tưởng là 6%.
• Không có quá nhiều yêu cầu về nguồn nước, tuy nhiên, để kích thích cá phát triển nhanh hơn thì nước cần được giữ sạch sẽ. Thời gian thay nước phù hợp là khoảng 2-3 ngày một lần.
• Để thay nước, ta có thể thả ống hút xuống đáy bể và hút sạch chất thải của cá và thức ăn thừa. Mỗi lần thay nước, lượng nước bể nên được rút đi khoảng 1/3 - 1/2. Ta cũng có thể sử dụng nước máy sinh hoạt để nuôi cá, nhưng trước khi đó cần tiến hành tiêu độc khử trùng nguồn nước.
• Khi nuôi cá Tai Tượng châu Phi trong bể, cần lưu ý không nên trồng cây và rải cát, đặc biệt là các loại cát hạt nhỏ. Thay vào đó, ta chỉ cần rải một lớp đá sỏi dày vừa phải để tránh các chất bẩn lắng đọng dưới nền gây biến chất nước.

• Khi cá Tai Tượng còn nhỏ: thức ăn cho chúng có thể là các loại sinh vật phù du, giun nước hoặc thức ăn dạng viên. Thành phần thức ăn phải có hàm lượng Anbumin cao hơn 38%, đây là một thành phần quan trọng giúp cho sự phát triển của cơ thể cá.
• Cá Tai Tượng trưởng thành: chúng có thể ăn các loại mồi sống như cá nhỏ, tôm đông lạnh, hoặc thức ăn dạng viên. Trước khi cho ăn, mồi sống cần phải được nghiền nhỏ để hỗ trợ tiêu hóa. Nên cho cá ăn mỗi ngày từ 2 đến 3 lần vào các giờ cố định. Nếu thấy thức ăn cho cá Tai Tượng thừa thì nên vớt ra để tránh làm đục nước.

Bệnh cá Tai Tượng hay gặp và cách chữa trị, điều trị bệnh ra sao?

• Bệnh do vi khuẩn, ký sinh trùng: Bệnh lý chủ yếu gây ra bởi các loại ký sinh trùng như trùng mỏ neo, rận cá, trùng qua dưa, trùng mặt trời hay nấm. Các triệu chứng của bệnh là trên thân cá xuất hiện những đốm trắng, gây ngứa và khó chịu cho cá.Để điều trị bệnh hiệu quả, người chăn nuôi có thể sử dụng phương pháp tắm muối cho cá trong khoảng thời gian từ 5-10 phút/ngày với nồng độ muối từ 2-3%, giúp loại bỏ các ký sinh trùng gây hại cho cá.
• Bệnh do virus tấn công: Bệnh này thường được gây ra bởi virus Rhabdovirus, khiến cá tai tượng mất sự thèm ăn, bơi lềnh bềnh, xuất hiện các dấu hiệu xuất huyết trên toàn thân, bụng chướng và chết nhanh chóng sau một thời gian ngắn. Để phòng ngừa và điều trị bệnh, người chăn nuôi cần chú ý đến chất lượng nguồn nước nuôi cá, đồng thời cách ly những con cá bị mắc bệnh với những con cá còn khỏe mạnh.
• Bệnh do nước nhiễm bẩn: Nguồn nước nuôi bị nhiễm bẩn sẽ là môi trường thích hợp cho vi khuẩn phát triển và gây hại cho cá. Nồng độ oxy trong nước cũng sẽ giảm xuống, khiến bệnh lý lây lan nhanh chóng cho các con cá trong bể. Các triệu chứng của bệnh là cá sẽ bỏ ăn, đuôi và vây có dấu hiệu bị thối, hoại tử, mắt lờ đờ và có xu hướng bơi sát mặt nước để lấy oxy.Để phòng tránh và điều trị bệnh hiệu quả, người chăn nuôi có thể sử dụng thuốc tím (KMnO4) để tắm cho cá với tỷ lệ 4g/m3 nước trong khoảng 1-2 tuần. Sau đó, cần quan sát kỹ xem cá đã khỏe mạnh trở lại hay chưa để đưa ra các biện pháp xử lý tiếp theo.

• Việc nuôi cá Tai Tượng châu Phi không khó, thậm chí còn có thể nuôi ghép với các loài cá khác một cách dễ dàng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng giữa các loài cá cần có sự cân bằng về kích thước để tránh hiện tượng chiến đấu và cạnh tranh lãnh địa trong hồ nuôi. Việc nuôi riêng từng loài cá cũng giúp chúng bộc lộ tập tính riêng của mình. Cá Tai Tượng châu Phi có tập tính lãnh địa, nghĩa là mỗi con cá sẽ chiếm cứ một khu vực riêng để sinh sống, kiếm ăn và sinh sản. Do đó, nếu nuôi chung với các loài cá khác, có thể dẫn đến hiện tượng đánh nhau và gây thương tích cho cá.
• Ngoài ra, nhiều người có thể nuôi cá Tai Tượng châu Phi ghép với các loại cá Rồng. Tuy nhiên, cần chú ý đến việc cung cấp thức ăn cho từng loài cá và đảm bảo chúng có thể sống chung hòa thuận trong cùng một hồ nuôi. Việc nuôi cá ghép cũng đòi hỏi kiến thức và kinh nghiệm nuôi cá để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của chúng.