Hướng dẫn cách nuôi cá Koi sống khỏe

Cá chép Koi, hay còn gọi là cá chép Nishikigoi, cá chép Nhật Bản được xem như Quốc ngư của đất nước mặt trời mọc. Xuất hiện lần đầu tại thị trấn Ojiya, tỉnh Niigata vào năm 1820, cá Koi ban đầu được nuôi với mục đích cung cấp thực phẩm. Nhưng người nuôi nhanh chóng nhận ra rằng chúng có khả năng biến đổi màu sắc khi nuôi chung. Và từ đó, người Nhật đã tiến hành nhân giống, lai tạo nhiều màu sắc đẹp mắt để nuôi làm cảnh trong sân vườn, bể cá...

Koi là một giống cá thuộc họ cá chép, mang nhiều đặc tính của họ cá chép nói chung. Cơ thể của chúng rất uyển chuyển, duyên dáng, được chia thành 3 phần gồm: phần đầu, phần thân và phần đuôi. Toàn thân của cá Koi được bao phủ bởi 1 lớp vảy đa dạng về màu sắc và đẹp mắt. Tuy nhiên, kích thước, màu sắc và hình dáng của từng giống Koi sẽ khác nhau.

Để phân biệt giới tính của giống cá Koi, ta có thể dựa vào hình dáng của chúng. Cá Koi mái có thân hình tròn trĩnh, phần bụng nở nang. Trong khi đó, cá Koi trống có thân hình thon gọn hơn, nắp mang và vây ngực của chúng có những nốt sần màu trắng.

Hiện nay, có nhiều giống cá Koi đa dạng màu sắc, bao gồm cá Koi vàng, cá Koi vàng và bạc, cá vàng và đỏ, cá Koi hoa văn da sáng, cá vằn vèo, cá bạch kim… Tuy nhiên, trong số đó, các giống loại được nuôi nhiều hơn cả là:

• Koi Kohaku,
• Koi Taisho Sanke,
• Koi Showa Sanshoku (Showa),
• Koi Utsuri,
• Koi Bekko,
• Koi Shusui

Đối với những người chơi cá koi, việc chọn giống cá khỏe mạnh là yếu tố quan trọng để đảm bảo sống sót và phát triển ổn định trong tương lai. Vì vậy, khi mua cá, cần chọn những cơ sở uy tín, trại giống có giấy kiểm định, xuất xứ rõ ràng và đúng chủng loại, đồng thời có bảo hành.

Đối với giống cá koi Nhật, cần chú ý đến các đặc điểm sau:

• Về hình dáng: cơ thể cân đối, mịn màng và thân hình thuôn dài. Đầu hơi gật gù, miệng dày, râu dài và cứng. Vây lưng, vây ngực, vây đuôi hài hòa. Vây dày và đục, ánh sáng không xuyên qua nhiều được.
• Về màu sắc: sáng và hoa văn rõ ràng, phân cách giữa các màu rõ nét.
• Về dáng bơi: thẳng, khỏe, mắt nhìn lanh lẹ và phản ứng nhanh.

Tuy nhiên, không nên chọn mua những giống cá sau:

• Kích thước quá lớn và không phù hợp với bể hoặc hồ chứa.
• Thường nên chọn loại cá có chiều dài từ 10-20cm với các kích thước hồ vừa và nhỏ. Gia chủ mới chơi có thể chọn các kích thước cá nhỏ hơn để nuôi lấy kinh nghiệm.
• Cá có dị tật, bề mặt bị trầy xước.
• Màu sắc mờ nhạt, xỉn màu, vây lưng, vây đuôi cụp.
• Cá bơi chậm chạp hoặc chỉ nằm 1 chỗ.
• Cá có mầm bệnh như đốm đỏ, thối vây lưng, lở loét...

Cá Koi có thể được nuôi ở nhiều loại hồ, bể khác nhau, tuy nhiên, độ sâu của hồ không nên quá 1.5m với hồ lớn và 0.5m với hồ nhỏ, diện tích tối thiểu là 1.2m. Hồ cần có các khoảng độ sâu khác nhau và được làm bằng vật liệu màu tối. Thông thường, dạng hồ âm xuống đất hoặc lửng với mức nước ngang mặt đất sẽ giúp quan sát vẻ đẹp của cá dễ dàng hơn. Trước khi thả cá vào hồ, cần phun sát khuẩn cẩn thận để diệt các mầm bệnh.

Theo các chuyên gia, môi trường nước phù hợp với cá Koi cần đáp ứng những yếu tố sau:

• Độ pH nằm trong khoảng 7-7.5,
• Nhiệt độ trong khoảng 20-27 độ C,
• Oxy tối thiểu phải đạt 2.5mg/l.
• Trước khi đổ nước vào hồ, nước cần được xử lý bằng clo để đảm bảo an toàn.

Theo chuyên gia, Koi là loại cá rất dễ tính về thức ăn, chúng không từ chối bất kỳ loại thức ăn nào và có khả năng ăn rất nhiều. Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của cá, cần cung cấp chế độ dinh dưỡng hợp lý.

• Koi mới nở được 3 ngày có thể ăn các loại sinh vật phù du, bo bo, ...
• Koi từ 15 ngày đến 1 tháng tuổi có thể ăn giun, loăng quăng, ...
• Koi từ 1 tháng tuổi trở đi có thể ăn các loại thức ăn dành cho cá trưởng thành như bánh mì, cám, bã đậu, phân xanh, thóc lép và các loại thức ăn đã được chế biến từ gạo, bột bắp, bột mì kết hợp với bột cá, vitamin,...
• Để tăng cường khả năng miễn dịch và phòng tránh bệnh tật, Koi cần được bổ sung thức ăn chứa propolis thường xuyên. Ngoài ra, việc sử dụng spirulina và các loại vitamin cũng giúp tăng sắc tố màu, giúp cá Koi có màu sắc đẹp hơn.

Cung cấp khẩu phần ăn phù hợp là yếu tố quan trọng trong việc chăm sóc cá Koi, nên trọng lượng thức ăn cần chiếm khoảng 5% so với trọng lượng cơ thể cá, chia thành 2 bữa ăn mỗi ngày. Nên cho cá ăn đúng lượng, tránh cho ăn quá nhiều gây ra hiện tượng cá béo phì và ảnh hưởng đến sức khỏe. Bên cạnh đó, nên hạn chế việc cho cá ăn thức ăn tươi cũng như đông lạnh để tránh sự phát triển của vi khuẩn và mầm bệnh.

Cũng như những loài cá cảnh khác, cá Koi cũng có thể bị mắc bệnh nếu không được chăm sóc cẩn thận. Dưới đây là một số loại bệnh thường gặp ở cá Koi.

• Bệnh đốm trắng:Trên thân và đầu cá sẽ xuất hiện các hạt trắng và lây lan rất nhanh sang các bộ phận khác khi bị bệnh đốm trắng. Nguyên nhân gây ra bệnh này ở cá Koi là do nguồn nước không đảm bảo vệ sinh. Để xử lý bệnh, có thể tăng nồng độ muối trong hồ hoặc bể Koi lên 0.5% mỗi ngày và duy trì nhiệt độ trong bể ở mức 27 độ C. Ngoài ra, có thể sử dụng xanh methylen (có bán tại các hiệu thuốc Tây) bằng cách hòa tan 3-5 giọt xanh methylen vào 20 lít nước và thay nước mỗi ngày một lần.
• Bệnh thối đuôi: Vây đuôi của cá bị sưng, viêm, bong tróc, phần cơ thịt bị hoại từ và thối rữa, gốc vây đuôi có ứ máu. Nguyên nhân do chất thải của cá tích tụ và chất lượng nước kém. Để xử lý, có thể sử dụng Malachite 1% bôi lên các vết tổn thương trên vây đuôi của cá. Bôi 1 lần mỗi ngày và liên tục bôi trong vòng 4-5 ngày. Ngoài ra, có thể dùng 5-8 viên thuốc Oxytetracycline cho 100 lít nước để ngâm cá trong 30 phút để tiêu diệt khuẩn.
• Bệnh rận cá: Rận cá hút máu, đồng thời tiết chất độc làm cá bị tổn thương và sưng đỏ, tạo điều kiện vi khuẩn. dùng nhíp y tế để gắp chúng ra khỏi thân Koi, sau đó sử dụng các dung dịch diệt khuẩn: thuốc tím, povidine, bentadine, iodine… Thực hiện trong 5-7 ngày.

Cá Koi Nhật Bản là một loài cá rất dễ nuôi và thân thiện. Nếu muốn tạo ra sự đa dạng cho hồ cá Koi, bạn có thể kết hợp nuôi với một số giống cá khác như cá Bình Tích, cá Dọn Bể, cá Vàng hay cá 3 Đuôi. Điều này sẽ làm cho hồ cá của bạn trở nên phong phú và hấp dẫn hơn.