Cá Koi là một loài cá chép có khả năng thích nghi với môi trường sống mới. Tuy nhiên, chúng khá kén chọn về môi trường nước và yêu cầu sự sạch sẽ. Nếu không biết cách nuôi cá koi đúng cách, chất lượng nước không được đảm bảo vệ sinh, Koi dễ mắc các bệnh ký sinh trùng và nấm. Dưới đây là một bài viết tổng hợp các bệnh thường gặp ở cá Koi và cách điều trị hiệu quả giúp cho cá mau khỏe và phát triển tốt, do Wikifarm biên soạn.
Bệnh thường gặp ở cá Koi và cách chữa trị
1
Bệnh rận nước
- Triệu chứng: Cá Koi có các đốm màu nâu đen trên thân, mang và vây, giống như nốt ruồi, dễ dàng quan sát bằng mắt thường. Nếu bị nhiễm rận, chúng sẽ ngứa mình và cạ mình. Rận tấn công cơ thể cá, dẫn đến hình thành các vết loét to hoặc nhỏ. Nếu không được điều trị sớm, vết loét sẽ lớn dần và gây nhiễm trùng. Các triệu chứng khác của cá Koi bị nhiễm rận bao gồm bơi lảo đảo, chậm chạp, kém ăn, bỏ ăn và trơ đầu.
- Nguyên nhân: Rận nước là một loại ký sinh trùng hình tròn tấn công chủ yếu vào vây, mang và thân của cá Koi bằng cách dùng miệng chọc thủng và bám vào. Chúng ký sinh trên cá Koi, hút máu và chất dinh dưỡng, gây nhiễm trùng bằng cách truyền vi khuẩn và virus. Điểm đặc biệt của rận nước là sau khi ký sinh trùng sẽ truyền chất thu hút những con rận nước khác đến. Dưới đây là 3 nguyên nhân chính gây ra bệnh rận nước ở cá Koi: Hồ nuôi cá Koi bị ô nhiễm nặng. Lây từ cá Koi mới thả vào hồ mà không được cách ly đúng tiêu chuẩn. Thức ăn không đảm bảo như thức ăn sống không nấu chín, nguồn thức ăn không sạch hoặc rửa bằng nước có chứa rận.
- Chữa trị: Cách khắc phục rận trên cá: Cách 1: Sử dụng keo ong. Đầu tiên, cần tách cá bị bệnh ra khỏi các con cá khác. Sau đó, sử dụng nhíp để gắp hết rận ra khỏi cá. Tiếp theo, xịt keo ong vào chỗ bị rận để diệt khuẩn, khử trùng và ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Quá trình này nên được thực hiện mỗi ngày trong vòng 5-7 ngày liên tục. Cách 2: Sử dụng thuốc Dimilin. Trước tiên, cần thay 20% nước trong bể nuôi. Sau đó, đánh liều thuốc hai lần cách nhau 3 ngày, với mỗi lần đánh liều lượng 1g/1m3. Để sát trùng các vùng bị tổn thương, ta có thể sử dụng các loại thuốc như thuốc tím, tetracycline, povidine, iodine... Cũng giống như cách 1, cách này cũng nên được thực hiện liên tục trong vòng 5-7 ngày.
2
Bệnh trùng mỏ neo
- Triệu chứng: Cá Koi trong bể nuôi có thể gặp phải vấn đề cạ mình vào thành bể hoặc các vật dụng trong bể do bị ngứa ngáy, thậm chí là chảy máu và trầy xước da. Chúng bơi chậm, ít ăn và cơ thể trở nên gầy yếu. Những vết thương này tạo điều kiện thuận lợi cho nấm và vi khuẩn xâm nhập, gây ra các bệnh khác. Nếu có trùng mỏ neo ký sinh ở miệng, cá sẽ bị sưng miệng, khó ăn và thậm chí bỏ ăn. Do đó, việc chăm sóc sức khỏe cho cá Koi là rất quan trọng để đảm bảo chúng luôn khỏe mạnh và đẹp mắt trong bể nuôi.
- Nguyên nhân: Bệnh này ở cá Koi được gây ra bởi ký sinh trùng Lernaea (còn gọi là Anchor Worm). Loại ký sinh trùng này có hình dạng giống như một chiếc mỏ neo, chúng cắm chặt vào các vị trí trên cơ thể cá Koi như da, mang, đuôi, vây, mắt, miệng... Ký sinh trùng Lernaea này ký sinh trên mang cá, khi chúng trưởng thành, con đực sẽ giao phối với con cái trước khi chết. Con cái sẽ tiếp tục ký sinh và đẻ trứng rơi xuống nước, sinh sôi nhanh và lây bệnh cho toàn bộ đàn cá. Trùng mỏ neo này hút máu và chất dinh dưỡng của cá Koi, gây ra sự suy yếu của cá, cơ thể bị tổn thương và tạo thành các vết thương trên cơ thể. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ dẫn tới cá chết. Do đó, việc phát hiện và điều trị ký sinh trùng Lernaea là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho cá Koi.
- Điều trị: Có hai cách để điều trị trùng mỏ neo cho cá Koi. Cách thứ nhất là gắp trùng bằng tay. Đầu tiên, phải lấy riêng cá bị bệnh ra khỏi hồ cá, sau đó dùng nhíp để gắp hết các trùng bám trên cơ thể cá. Tiếp theo, hồi sức và dưỡng cá trong nước muối với liều lượng 300g/100l trong vòng 1 tuần. Nhiệt độ nước cần tăng lên 32 độ C để tiêu diệt trứng của trùng mỏ neo còn sót lại. Để đảm bảo tác dụng, cần khử trùng toàn bộ hồ cá, hệ thống lọc… bằng nước muối với liều lượng 300g/100l trong vòng 7 ngày. Cách thứ hai là sử dụng thuốc Dimilin. Trong quá trình này, vào ngày thứ nhất, cần sử dụng 1g Dimilin/1m3 đánh liều đầu tiên và để thuốc trong vòng 1 ngày. Vào ngày thứ 3, thay 20% nước và đánh liều thuốc Dimilin lần thứ hai với liều lượng như liều đầu tiên. Tiếp đó, vào ngày thứ 7, thay nước và đánh liều thuốc lần thứ 3 với liều lượng như ban đầu. Vào ngày thứ 9, thay nước và đánh liều thuốc lần thứ 4, sau đó để trong vòng 3 ngày. Từ ngày thứ 12 đến ngày thứ 14, thay nước hàng ngày với tỷ lệ 20% và vào ngày thứ 15, cho cá ăn ít thức ăn. Để tiêu diệt trùng mỏ neo và trứng của chúng hoàn toàn trong nước, cần đánh thuốc trong vòng 14 ngày và theo dõi kỹ càng.
3
Bệnh đốm trắng
- Biểu hiện: Các triệu chứng của bệnh trên cá Koi là vây, da và mang xuất hiện những nốt hoặc đốm trắng có kích thước nhỏ và phân bố khắp cơ thể cá. Da cá tiết ra nhiều chất nhờn, trong khi đó, mô mang bị tổn thương gây ảnh hưởng đến quá trình lấy khí oxy để cá hô hấp. Da cá trở nên xỉn màu, cá bơi tách đàn, kém ăn và thậm chí bỏ ăn.
- Nguyên nhân: Bệnh đốm trắng (Ich) ở cá Koi được gây ra bởi một loại ký sinh trùng đơn bào có tên là Multifiliis Ichthyophthirius. Những ký sinh trùng này có lông mao và có khả năng xâm nhập sâu vào lớp biểu bì của cá Koi, gây bệnh ở vây, da và mang cá. Tình trạng ô nhiễm nguồn nước hoặc hệ thống lọc nước kém là nguyên nhân chính dẫn đến sự phát triển của ký sinh trùng Multifiliis Ichthyophthirius. Bên cạnh đó, việc cho cá Koi ăn quá nhiều cũng dẫn đến sự tích tụ dư thừa thức ăn trong nước, gây ô nhiễm nguồn nước.
- Chữa trị: Cách chăm sóc cá để khỏi bệnh như sau:
- Thay nước mới cho hồ cá hoàn toàn.
- Tăng nhiệt độ nước lên 30-32 độ C, sử dụng hệ thống sưởi và lọc nước.
- Pha thêm 0.5% muối vào nước trong bể cá.
- Hằng ngày, thay thế 30% lượng nước trong bể nuôi.
- Nếu bể cá quá lớn, hãy tách riêng cá bị bệnh ra bể cách ly và điều trị bằng 5 viên Megyna ngâm vào bể cách ly. Sau 3 ngày, thêm nước và tiếp tục thả 5 viên Megyna. Tiếp đó, thay thế 25% lượng nước hàng ngày.
4
Bệnh nấm thủy mi
- Triệu chứng: Khi cá Koi mắc bệnh nấm thủy mi, ban đầu sẽ xuất hiện vùng trắng hoặc xám, có các sợi nấm nhỏ và mềm bám quanh vùng bị ảnh hưởng. Sau vài ngày, các sợi nấm sẽ phát triển thành búi trắng, giống như sợi bông gòn và có thể dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường. Các triệu chứng khác bao gồm cá lờ đờ, xếp vây, tuột nhớt, và có màu đỏ nếu bệnh trở nặng. Nếu cá Koi mang thai bị mắc bệnh nấm thủy mi, trứng cá sẽ màu đục và có các sợi nấm bám vào.
- Nguyên nhân: Bệnh nấm thủy mi Saprolegnia Fungus trên cá Koi xuất hiện dưới dạng bông trắng hoặc xám trên các phần như mang, vây hay vảy. Thường xảy ra trong môi trường sống chật hẹp và nồng độ chất hữu cơ trong nước cao. Các tổn thương trên cơ thể cá Koi do va chạm, vận chuyển, chấn thương hoặc ký sinh trùng tạo điều kiện thuận lợi cho nấm thủy mi phát triển trên cơ thể cá. Thêm vào đó, sự thay đổi môi trường sống đột ngột cũng gây stress cho cá Koi.
- Cách chữa trị:Cách điều trị bệnh nấm thủy mi trên cá Koi như sau:Đầu tiên, lấy nhẹ cá bệnh ra khỏi hồ nuôi và đặt vào bể nước cách ly, đảm bảo cung cấp đầy đủ khí oxy cho cá. Sau đó, tăng nhiệt độ nước lên khoảng 30-32 độ để diệt nấm. Tiếp theo, pha loãng muối hột với liều lượng 15-30g/l rồi tắm cho cá trong khoảng 15-30 phút.
Ngoài ra, để diệt nấm thủy mi, có thể sử dụng thuốc Malachite xanh với liều lượng 1.5g thuốc/1l nước. Để thuốc tác động trong vòng 1 giờ, sau đó thay nước sạch. Sau 2 ngày đánh liều thuốc lần 1, tiến hành đánh liều lần 2 với cùng liều lượng thuốc, sau đó thay 30% nước mỗi ngày.
5
Bệnh thối đuôi
- Triệu chứng: phần đuôi bị sưng viêm, sứt sẹo, bong tróc; cơ thịt phần đuôi thối rữa, chảy máu, rỉ máu, và hoại tử nếu tình trạng bệnh nặng. Ngoài ra, phần gốc đuôi sẽ sung huyết và vây cá xòe rộng. Thối đuôi là tình trạng phần đuôi của cá Koi bị sứt sẹo, sưng viêm, cơ thịt bị hoại tử và thối rữa, rỉ máu.
- Nguyên nhân: Các nguyên nhân chính gây bệnh bao gồm nhiễm trùng vi khuẩn Myxcobacteria hoặc nấm, chất lượng nước ô nhiễm do chất thải cá Koi tích tụ, thức ăn thừa không được vệ sinh làm sạch, bộ lọc nước hoạt động kém, mật độ nuôi cá quá đông, và động vật sống khác như chó, mèo vờn cá khiến cá Koi bị tổn thương.
- Cách điều trị: Có hai cách điều trị bệnh thối đuôi cho cá Koi. Cách 1: Sử dụng thuốc Xanh Malachite Đầu tiên, cách ly cá Koi bị bệnh ra tank nước. Sau đó, sử dụng thuốc Xanh Malachite 1% để bôi lên phần đuôi và vây bị tổn thương. Bôi thuốc 1 lần mỗi ngày, liên tục trong 4-5 ngày. Cách 2: Sử dụng Oxytetracycline Đầu tiên, cách ly riêng cá Koi bị thối đuôi. Sau đó, ngâm 5-8 viên thuốc Oxytetracycline với 100l nước, sau đó cho cá vào ngâm trong 30 phút để diệt khuẩn và khử trùng. Thuốc Oxytetracycline không chỉ có tác dụng điều trị mà còn ngăn ngừa bệnh.
6
Bệnh xù vảy (Dropsy)
- Triệu chứng: Các triệu chứng của bệnh ở cá Koi bao gồm: thân cá sưng phồng như quả bóng, vảy bị xù lên, mắt sưng và hốc mắt sưng, hoạt động bơi lội chậm và kém, thậm chí mất khả năng bơi lội nếu bệnh trở nặng, màu sắc trên da cá bị mờ, cá nhút nhát, kém ăn, thường bơi gần nơi có nhiều oxy như trên mặt nước, thác nước...
- Nguyên nhân: nguyên nhân gây ra bệnh có thể do hệ miễn dịch suy giảm, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây chảy máu bên trong cá. Xù vảy có thể diễn ra từ từ do ký sinh trùng tấn công hoặc cá Koi có khối u đang phát triển. Môi trường nước bị ô nhiễm, thức ăn thiếu chất dinh dưỡng hoặc chất lượng kém cũng có thể gây bệnh. Ngoài ra, cá Koi bị căng thẳng hoặc chức năng thận suy giảm do ký sinh trùng xâm nhập vào trong nội tạng cũng là nguyên nhân gây bệnh.
- Cách điều trị: Để điều trị tình trạng xù vảy của cá Koi, chúng ta có thể áp dụng hai phương pháp sau: Phương pháp 1: Tắm muối hột. Trước tiên, cần phải cách ly cá bị xù vảy ra khỏi bể nuôi. Sau đó, pha muối hột với liều lượng khoảng 5-6g cho mỗi 1 lít nước. Tiếp theo, tắm cá khoảng 5 phút mỗi lần và thực hiện tắm 1-2 lần mỗi ngày, liên tục trong vòng 4 ngày. Phương pháp 2: Sử dụng thuốc Praziquantel. Đầu tiên, trộn thuốc Praziquantel với nước, với liều lượng là 10g cho mỗi 1.5kg thức ăn để tạo thành chất kết dính. Sau đó, để chất kết dính khô trong khoảng 15-20 phút trước khi cho cá Koi ăn. Thực hiện cho cá ăn liên tục trong vòng 3-5 ngày
Câu hỏi thường gặp
Mang cá bị loét, tổn thương thì phải làm sao?
Rất có thể cá đã bị sán ở mang. Bạn cần thực hiện cách sau để điều trị cho cá: Cách ly riêng cá bị sán, trộn thuốc Hadaclean® A vào thức ăn với liều lượng 10g/1.5kg thức ăn. Sau đó, cho cá Koi ăn liên tục trong vòng 3-5 ngày. Để giúp cá mau hồi phục và tăng đề kháng, ta nên bổ sung thêm vitamin C.
Cách chữa bệnh lồi mắt ở cá Koi?
Để điều trị bệnh cho cá, có thể trộn vào thức ăn các sản phẩm như Anti S, Flodoxy Sv, Gentadoxy trong khoảng thời gian từ 5 đến 7 ngày theo hướng dẫn. Trong thời gian điều trị, nên cho cá ăn thức ăn giàu dinh dưỡng để giúp cải thiện sức khỏe của cá và tăng tốc quá trình phục hồi. Bên cạnh đó, có thể bổ sung thêm các sản phẩm như C Mix 25%, Vitstay C Fort, Bioticbest For Export vào thức ăn và thay nước bể cá, sử dụng Sandi 267 hoặc Doha để làm sạch nước.
Ngoài ra, để chăm sóc cho cá trong quá trình điều trị, cần bắt cá ra tắm nước muối nhẹ, giảm lượng thức ăn và thay 25% nước thường xuyên và kiểm tra nước để đảm bảo chất lượng nước tốt cho cá.
Hỏi đáp chuyên gia
Đặt một câu hỏi
Có thể bạn quan tâm
Nguồn đóng góp
- ↑Tổng hợp các bệnh ở cá Koi và cách khắc phục hiệu quả nhất - luoitrangia.com.
- ↑Tất tần tật bệnh trên cá koi và cách chữa trị - visinhcakoi.com.
- ↑Tìm hiểu chi tiết 10 bệnh thường gặp ở cá Koi - ishi.vn.
- ↑Những bệnh thường gặp ở cá koi và cách điều trị dứt điểm - askoi.vn.
- ↑Các Loại Bệnh Ở Cá Koi Và Cách Trị Bệnh Hiệu Quả - sieuthicakoi.vn.
- ↑Fish Louse (Argulus spp.) - tropical-fish-keeping.com
- ↑White spot - koiphen.com
- ↑Has Anyone Seen A Condition Like This...? 10" Koi Purchased With Another, P... - myaquariumclub.com
Về bài viết này
Đồng tác giả:
Bảo Anh
Bác sĩ thú y - Chuyên gia chăm sóc thú cưng
This article was co-authored by Bảo Anh.
Xin chào, tôi là Bảo Anh, 29 tuổi và hiện tại tôi đang làm bác sĩ thú y cũng như là chuyên gia chăm sóc thú cưng. Tôi yêu thích động vật và luôn cố gắng tìm cách để giúp chúng có một cuộc sống khỏe mạnh. Tôi có kinh nghiệm trong việc điều trị các bệnh lý của thú cưng, cũng như tư vấn về dinh dưỡng và chăm sóc hàng ngày cho chúng. Tôi luôn nỗ lực để hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của thế giới động vật và các nghiên cứu mới nhất về sức khỏe của chúng. Ngoài ra, tôi còn là một người thân thiện và cởi mở. Tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và giúp đỡ những người cùng đam mê với động vật. Tôi mong muốn được gắn kết với cộng đồng yêu thú cưng và cùng nhau chăm sóc cho các bé cưng của chúng ta được tốt nhất có thể. Đó là một vài thông tin về tôi. Cảm ơn bạn đã đọc và hy vọng chúng ta sẽ có cơ hội trao đổi thêm trong tương lai.
Cảm ơn tất cả các tác giả đã tạo ra một bài viết hữu ích 3046 người đã xem.
Đồng tác giả bởi:
Bảo Anh
Bác sĩ thú y - Chuyên gia chăm sóc thú cưng
