Tác dụng của dây thìa canh đối với sức khỏe

Dây thìa canh còn được gọi là dây muôi, có tên khoa học là Gymnema Sylvestre, thuộc họ Thiên lý.

Đây là một loại cây dây leo. Chiều dài trung bình của dây thìa canh khoảng 6 - 10m.

Thân cây có các lóng dài khoảng 8 - 12cm, đường kính khoảng 3mm, bên trong có chứa nhựa mủ màu trắng.

Lá có hình bầu dục xoan ngược, thuôn dài, đầu lá nhọn, có mũi. Cuống lá dài khoảng 5 - 8mm, gân lá hiện rõ ở mặt lá dưới. Chiều dài của lá khoảng 6 - 7cm.

Hoa có màu vàng, kích thước nhỏ, xếp thành xim dạng tán ở nách lá. Đài hoa có lông mịn và rìa lông, tràng không lông ở mặt ngoài.

Quả có chiều dài khoảng 5,5cm, rộng ở nửa dưới, bên trong quả có chứa hạt dẹp.

Thông thường, mùa cây ra hoa kết quả vào khoảng tháng 7 - 8. Trong tự nhiên, cây thường mọc leo ở các bờ bụi hay hàng rào.

Trên thế giới, dây thìa canh được phân bố nhiều ở các nước như Việt Nam, Trung Quốc, ́n Độ, Indonesia,... Ở Việt Nam, dây thìa canh có nhiều ở các tỉnh như Kon Tum, Bắc Giang, Hải Dương,...

Theo nghiên cứu, dây thìa canh có chứa một chất glucosidic là acid gymnemic, rất gần với acid chrysophanic nhưng khác về một số chất. Lá chứa những hợp chất hữu cơ, phytol, nhựa, acid tartric,... Bộ phận của dây thìa cây được sử dụng để làm thuốc bao gồm thân, lá và rễ.

Theo y học cổ truyền, dây thìa canh kích thích tim và hệ thống tuần hoàn, gây bài tiết nước tiểu, làm giảm glucose – niệu, làm mất vị ngọt của đường và các vị đắng của thuốc đắng trong một vài giờ. Lá cũng có tính chất nhuận tràng còn rễ có tác dụng long đờm. Ngoài ra, dây thìa canh cũng có tác dụng hỗ trợ điều trị đái tháo đường, giống như tác dụng của cây xuyến chi. Ngoài ra, đây còn là vị thuốc để chữa trị vết thương do rắn độc cắn vô cùng hiệu quả.

Còn theo nghiên cứu của y học hiện đại, dây thìa canh mang đến những tác dụng sau:

- Điều hòa đường huyết: Dây thìa canh có chứa acid gymnemic, có tác dụng tái tạo tế bào tiết insulin của tuyến tụy. Đồng thời, acid gymnemic còn có tác dụng gây ức chế sự hấp thu glucose ở ruột, giảm lượng đường mà cơ thể hấp thu.

- Giảm mỡ máu, ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh tim mạch: Chiết xuất từ dây thìa canh có chứa nhiều hoạt chất saponin, có tác dụng làm giảm cholesterol toàn phần, chống oxy hóa, giảm được gốc tự do. Nhờ đó, tình trạng mỡ máu được cải thiện, giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.

- Ngoài ra, dây thìa canh còn có những tác dụng khác như điều hòa miễn dịch, tăng sức đề kháng, chống viêm, kháng khuẩn hay tác dụng lên hoạt động của hệ tiêu hóa.

Các bộ phận của dây thìa canh có thể thu hoạch quanh năm, có thể dùng tươi hay phơi/sấy khô đều được.

Thông thường, người ta sẽ sử dụng lá dây thìa canh đã phơi khô để pha trà hoặc đun nước hay xay thành bột để sử dụng. Trong y học hiện đại, người ta còn sản xuất viên nang và trà cô đặc từ dây thìa canh.

Nếu sử dụng dây thìa canh để pha trà, bạn cần sử dụng thân, lá hoặc quả để hãm trà trong vòng 15 phút. Sau đó, bạn có thể sử dụng để uống trực tiếp mỗi ngày.

Đối với dạng viên nang, bạn nên sử dụng viên nang 100mg và uống đều đặn theo chỉ định của bác sĩ/dược sĩ.

Đối với trà dây thìa canh cô đặc, bạn cần sử dụng theo liều lượng được chỉ định được ghi trên bao bì của sản phẩm.

Dưới đây là bài thuốc kinh nghiệm sử dụng dây thìa canh để hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường:

- Nguyên liệu cần chuẩn bị bao gồm 50g dây thìa canh khô.

- Cách thực hiện: Đem nguyên liệu dây thìa canh đi rửa sạch. Sau đó, cho nguyên liệu vào ấm cùng với 1,5 lít nước rồi đun sôi. Sau khi đun sôi, bạn nên duy trì lửa nhỏ trong 15 phút hoặc hơn. Khi thấy nước đã cạn còn một nửa thì tắt bếp, lọc lấy nước và sử dụng. Lưu ý, để hạ đường huyết và hạn chế kích ứng dạ dày, nên uống thuốc sau khi ăn.