Tác dụng của cây rau kinh giới là gì?

Cây kinh giới có tên khoa học là Elsholtzia Cristata, thuộc họ Hoa môi. Loại rau này còn được biết đến với những tên gọi khác như cây giả tô, thử minh, khương giới, kinh giới thán, kinh giới huệ, tái sinh đơn,...

Đây là một loài cây thân thảo, sống hằng năm. Chiều cao trung bình của cây kinh giới khoảng 60 - 80cm. Thân cây vuông, phần gốc cây có màu hơi tím. Thân cây được bao phủ bởi một lớp lông mềm và mỏng.

Lá mọc đối xứng nhau, xẻ sâu từ 3 đến 5 thùy. Nếu lá kinh giới mọc dưới gốc thì sẽ không có cuống.

Hoa có màu tím, mọc thành cụm bông. Phần bông sẽ dài khoảng 3 - 8cm. Phần quả có màu nâu, hình trái xoan, kích thước khoảng 1mm.

Kinh giới có nguồn gốc từ khu vực châu Á, thường mọc ở khu vực có nhiều nắng. Toàn thân kinh giới đều có mùi thơm, vị hơi cay vì có chứa nhiều tinh dầu.

Trong đời sống, cây kinh giới là một loại rau gia vị, được sử dụng để ăn kèm cùng nhiều món ăn như bún đậu mắm tôm, thịt luộc, phở cuốn, bún riêu, bún ốc,...

Theo Y học cổ truyền, cây kinh giới có vị cay, đắng, mùi thơm, tính ấm, quy vào hai kinh là phế và can, có tác dụng làm ra mồ hôi, thanh nhiệt, tán hàn, giảm ngứa, cầm máu (khi được sao đen). Chính vì thế, kinh giới thường được ứng dụng trong nhiều bài thuốc dân gian để chữa cảm, sốt, cúm, nhức đầu, đau xương, phong thấp, viêm họng, nôn mửa, mụn nhọt, băng huyết, chảy máu cam, đại tiểu tiện ra máu.

Theo nghiên cứu của Y học hiện đại, trong kinh giới có chứa khoảng 1,8% tinh dầu. Thành phần chủ yếu của tinh dầu kinh giới là d-menton, một ít d-limonene. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cây kinh giới có khả năng kháng virus, kháng khuẩn, chống viêm và chống oxy hóa. Chính vì thế, kinh giới thường được sử dụng với tác dụng hạ sốt, giảm đau, chống viêm và an thần khi dùng với liều thích hợp.

Ngoài ra, kinh giới còn được sử dụng để giúp loại bỏ gốc tự do, chống oxy hóa, chống quá trình lão hóa.

Thông thường, người ta thường sử dụng kinh giới dạng tươi (ăn sống trực tiếp) hoặc phơi khô để sắc hoặc hãm để lấy nước uống. Mỗi ngày, chỉ nên sử dụng khoảng 10 - 16g kinh giới (nếu sử dụng khô) hoặc 30g (nếu sử dụng tươi). Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng ngoài da với lượng thích hợp, sao vàng rồi sau đó chà xát da khi bị dị ứng ngứa.

Dưới đây là một số bài thuốc thông dụng từ cây kinh giới dựa trên kinh nghiệm dân gian:

- Bài thuốc điều trị cảm nóng, ngã ngất: Bạn cần chuẩn bị một nắm cây kinh giới tươi (khoảng 50g), đem đi rửa sạch rồi giã nhỏ, sau đó cho thêm khoảng vài lát gừng tươi. Chắt lấy phần nước uống còn phần bã thì dùng để đắp dọc theo sống lưng.

Một cách khác là bạn có thể sử dụng kinh giới khô. Chuẩn bị khoảng 20g kinh giới khô, sau đó cho vào sao vàng, tiếp tục thêm 200ml nước uống lúc nước còn nóng. Cuối cùng đắp mền cho ra mồ hôi giải cảm.

- Bài thuốc điều trị băng huyết, chảy máu cam: Chuẩn bị khoảng 15g kinh giới đã sao đen. Đem nguyên liệu đi sắc với 200ml nước cho đến khi còn khoảng 100ml thì chắt lấy nước uống, chia thành 2 - 3 lần uống trong ngày.

- Bài thuốc điều trị cảm: Chuẩn bị các nguyên liệu bao gồm hoa kinh giới, ngải cứu, hoắc hương, tía tô, hương nhu. Đem những nguyên liệu trên sắc với nước rồi sắc bằng nước nhiều lần, gộp các nước sắc lại, cô đặc thành cao viên bằng hạt bắp. Khi bị cảm uống khoảng chừng 7 - 8 viên. Trẻ em thì chỉ dùng 2 - 4 viên.