Tác dụng của cây xạ đen (cây bách giải, cây dây gối)

Cây xạ đen có tên khoa học là Celastrus hindsii. Ngoài cái tên ung thư, người ta thường gọi cây xạ đen bằng những cái tên khác như cây bách giải, cây dây gối, cây quả nâu, bạch vạn hoa, thanh giang đằng,...

Đây là loài cây thân gỗ, dây leo. Chiều dài trung bình của cây khoảng 3 - 10m. Cây non sẽ có thân màu xám nhạt, không có lông còn cây trưởng thành sẽ có màu xanh nâu và có nhiều lông. Thông thường, cây xạ đen sẽ mọc thành bụi.

Lá có hình bầu dục với đầu nhọn, mọc so le nhau, mép lá có răng cưa ngắn. Cuống lá ngắn, chiều dài của lá khoảng 7 - 12cm còn chiều rộng của lá khoảng 3 - 5cm.
Hoa có năm cánh, màu trắng và thường mọc thành chùm ở nách hoặc ngọn lá. Chùm hoa có chiều dài khoảng 5 - 10cm.

Quả có màu xanh, khi chín thì chuyển sang màu vàng, hình giống quả trứng. Kích thước của quả rất nhỏ, chỉ dài khoảng 1cm.

Hoa xạ đen thường nở vào khoảng tháng 3 - 5 và ra quả vào khoảng tháng 8 - 12.

Ở Việt Nam, cây xạ đen mọc nhiều ở khu vực rừng núi, đặc biệt là ở các tỉnh Hòa Bình, Ninh Bình hay Thanh Hóa.

Thông thường, người ta thường thu hoạch cây xạ đen khi cây già để đạt được dược tính cao nhất. Sau khi thu hoạch, bạn cần rửa sạch cây bằng nước, cắt thành từng đoạn ngắn rồi đem đi phơi hoặc sấy khô. Bảo quản trong túi nilon để sử dụng dần.

Khi sử dụng, xạ đen sẽ mang lại những tác dụng sau:

Hỗ trợ điều trị ung thư

Trong cây xạ đen có chứa Flavonoid - đây là một hợp chất có tác dụng chống oxy hóa, làm chậm quá trình oxy hóa của các gốc tự do, do đó giúp cơ thể phòng ngừa ung thư vô cùng hiệu quả. Ngoài ra, Flavonoid còn làm chậm sự phát triển của các tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư gan và ung thư phổi, bảo vệ cơ thể. Chính vì thế, xạ đen được sử dụng để điều trị các bệnh liên quan đến ung thư. Vậy nên nó mới có tên gọi khác là cây ung thư.

Hỗ trợ điều trị bệnh về gan

Không chỉ có ung thư gan, xạ đen còn có công dụng chữa một số bệnh lý về gan khác như xơ gan, viêm gan, men gan cao,...

Hỗ trợ điều trị mất ngủ, giải tỏa căng thẳng

Cây xạ đen có vị hơi chát, đắng, tính hàn nên có tác dụng rất tốt với những người bị suy nhược thần kinh, thiếu máu. Xạ đen giúp cơ thể tăng cường tuần hoàn máu, giảm triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, cải thiện giấc ngủ. Hơn nữa, xạ đen còn giúp tinh thần trở nên sảng khoái, giải tỏa căng thẳng mệt mỏi.

Hỗ trợ điều trị máu nhiễm mỡ, tiểu đường

Xạ đen còn giúp cơ thể ngăn ngừa và giảm tình trạng do những bệnh như máu nhiễm mỡ và tiểu đường.

Ổn định huyết áp

Xạ đen còn có tác dụng điều hòa khí huyết, giúp huyết áp luôn ở mức ổn định, vô cùng phù hợp với những người có tiền sử bị huyết áp cao.

Giảm đau, tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng của cơ thể

Xạ đen còn có tác dụng giảm đau các khớp của cơ thể. Hơn nữa là giúp cơ thể tăng sức đề kháng, phòng chống bệnh tật, rất phù hợp cho những người cao tuổi.

Có thể thấy rằng, xạ đen là một loại thuốc quý giá, có nhiều ứng dụng rộng rãi cả trong y học cổ truyền và y học hiện đại. Đặc biệt, những bài thuốc từ xạ đen rất phù hợp với những bệnh nhân ung thư, bị các bệnh lý về gan, suy nhược cơ thể,...

Thời vụ trồng

Bạn hoàn toàn có thể trồng cây xạ đen vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, nếu bạn muốn cây có thể sinh trưởng tốt, năng suất cao nhất thì nên trồng vào tháng 1 - 4 hoặc tháng 9 - 10.

Đất trồng

Xạ đen ưa thích những loại đất như đất đỏ, đất thịt, đất cát pha tơi xốp, có độ ẩm trung bình và khả năng thoát nước tốt.

Chuẩn bị giống

Cây xạ đen có thể được trồng theo hai phương pháp là gieo hạt và giâm cành.

Đối với phương pháp gieo hạt, bạn cần chọn những hạt to, tròn đều, không bị lép hay sâu bệnh.

Đối với phương pháp giâm cành, bạn cần chọn những cành khỏe mạnh từ những cây mẹ sinh trưởng tốt.

Kỹ thuật trồng

- Phương pháp gieo hạt: Bạn cần chuẩn bị vườn ươm để ươm hạt giống. Sau đó, đem hạt giống ngâm trong nước ấm 40ºC trong vòng 30 phút rồi vớt ra đem đi gieo trong vườn ươm. Khoảng 5 - 7 ngày sau, hạt giống sẽ nhú mầm. Tiếp tục tiến hành tách riêng mỗi cây ra để bỏ vào bầu làm sẵn để đợi đến khi cây đã cứng cáp thì đem đi trồng.

- Phương pháp giâm cành: Cắt cành giâm có chiều dài khoảng 15 - 17cm, tỉa bớt ⅔ lá rồi nhúng phần gốc vào dung dịch kích thích ra rễ rồi cắm vào bầu ươm. Chú ý tưới nước hàng ngày để cây ra rễ. Sau 3 tháng, bạn có thể đem cây ra vườn trồng.

Chăm sóc

- Tưới nước: Trong giai đoạn cây mới trồng, bạn cần tưới nước đầy đủ. Khi cây đã bén rễ thì có thể hạn chế tưới nước.

- Bón phân: Khoảng 6 tháng sau khi trồng, bạn có thể sử dụng ure để bón thúc cho cây. Sau đó, hằng năm tiến hành bón thúc vào mùa thu, sử dụng rơm phủ kín để tạo điều kiện cho cây tăng trưởng.

- Làm cỏ: Thường xuyên tiến hành làm sạch cỏ dại, xới đất và vun gốc cho cây để cây sinh trưởng và phát triển tốt.

- Phòng trừ sâu bệnh: Cây xạ đen rất ít khi bị sâu bệnh hại tấn công. Một số loại bệnh thường gặp ở cây xạ đen có thể kể đến như bệnh thối rễ gốc, bệnh xoăn lá hay bị sâu bùa vẽ, sâu xanh đục thân, rệp,... tấn công.