Hướng dẫn cách nuôi chim bắt cô trói cột (Cuculus micropterus)

Chim bắt cô trói cột là loài chim có kích cỡ trung bình, chiều dài trung bình từ 31 - 33 cm.

• Phần đầu, cổ họng và ngực có lông màu xám.
• Phần lưng, cánh và đuôi có lông màu nâu nhạt
• Phần bụng có lông màu trắng với các sọc màu đen
• Da xung quanh mắt, chân và một phần ở mỏ có màu vàng.

Chim đực và chim cái có ngoại hình khá giống nhau, chỉ có phần cổ họng chim cái có màu xám nhạt hơn một chút và phần ở ngực đuôi có màu nâu nhiều hơn.

Chim non có miệng màu đỏ cam, viền miệng có màu vàng, lông có màu nâu đỏ.

Tập tính sinh sản: Tùy theo địa lý vùng miền khác nhau ở Việt Nam, nên mùa sinh sản của chúng cũng khác nhau. Mùa sinh sản thường diễn ra từ tháng 5 - 7 (có thể khác nhau tùy theo địa điểm). Chim bắt cô trói cột là loài chim đẻ trứng ký sinh. Giống như với loài chim tu hú, chúng đẻ trứng trong tổ của các loài chim. Khi muốn đẻ trứng vào tổ của loài chim khác, chim đực thường đến để đánh lạc hướng giúp cho chim cái có thời gian đẻ trứng vào tổ. Trước khi chim cái đẻ trứng chúng thường ăn một trứng trong tổ, nhằm tránh bị phát hiện. Trứng của chim bắt cô trói cột thường sẽ nở sau 12 ngày, những quả trứng chim của vật chủ sẽ có thời gian nở muộn hơn (khoảng 15 ngày). Khi chim non bắt cô trói cột mới nở ra chúng sẽ duỗi thẳng chân dùng thân để đẩy những quả trứng ra khỏi tổ nhằm độc chiếm thức ăn từ chim vật chủ.

Tập tính kiếm ăn: Chim bắt cô trói cột thường tìm kiếm sâu và côn trùng ở những tán lá. Đôi khi loài chim này còn bắt những con mồi như bướm, mối khi đang bay. Thậm chí chúng còn bay sát mặt đất để tìm kiếm thức ăn và săn bắt các loài côn trùng.

Kích thước: Khi nuôi chim bắt cô trói cột bạn nên lựa chọn những chiếc lồng có diện tích lớn hơn một chút so với những lồng nuôi chim chào mào hoặc chim chích chòe than. Chúng cần một không gian rộng có thể bay nhảy hoạt động, không những duy trì cơ thể và còn giúp chúng phát triển tốt hơn (cánh và chân).

Kiểu lồng: Có rất nhiều kiểu lồng khác nhau cho bạn lựa chọn, chẳng hạn như lồng chim hình tròn, lồng chim hình vuông, lồng chim hình quả đào ( hầu như loại lồng này đặc biệt ưa chuộng đối với loài chim cu gáy), lồng chim hình lục giác. Tuy nhiên, mỗi loại lồng đều có một số ưu điểm riêng, chẳng hạn như lồng tròn dễ di chuyển, trùm áo lồng, còn lồng vuông hạn chế được làm hỏng lông đuôi. Do đó, bạn nên cân nhắc để lựa chọn lồng theo ý muốn của bạn. Ngoài ra, bạn có nuôi chúng trong chuồng Avi với số lượng từ 2 đến 3 con.

Vị trí: Việc để chim ở những nơi yên tĩnh và thoáng mát, ít người qua lại sẽ giúp chim thoái mái hơn, sáng sớm chúng có thể đón được ánh nắng từ mặt trời (trước 07h30 nắng không thể chiếu tới chim). Nếu nhà có mèo hoặc chó cần chú ý treo lồng ở những nơi cao.

Một số đồ dùng cần thiết khi nuôi: Những đồ dùng này cũng rất quan trọng trong việc chăm sóc chim được tốt nhất, chẳng hạn như áo trùm lồng, cóng đựng thức ăn và nước uống, máng chắn phân, xào treo lồng, cám chim, khay tắm,...

Trong tự nhiên: Thức ăn chủ yếu của loài chim bắt cô trói cột là cào cào, mối, dế, nhện, sâu bướm, ong, bọ cánh cứng nhỏ, giun, chuồn chuồn và một số loại côn trùng khác. Đôi khi chúng cũng ăn một số loại trái cây như sung, chuối và các loại quả rừng.

Trong nuôi nhốt: Khi nuôi trong lồng, chúng chủ yếu sẽ được cho ăn bằng cám chim, điều này giúp tiết kiệm thời gian và công chăm sóc. Thay vào đó, 1 tuần bạn có thể bổ sung cho chúng ăn thêm một số thức ăn sâu bọ và côn trùng để đảm bảo chất dinh dưỡng cho chim luôn đầy đủ.

Cám chim bạn có thể mua ngoài cửa hàng hoặc trên các sàn thương mại điện tử, nhưng tốt nhất bạn nên cần tham khảo những địa chỉ uy tín. Để tiết kiệm hơn trong việc tối ưu chi phí, bạn cũng có thể tự làm cám chim nếu muốn. Nhưng cần lưu ý, đảm bảo thức ăn được sạch sẽ không bị nấm mốc, vì khi ăn thức ăn hỏng chúng có thể dễ bị bệnh.

Ngoài ra, nước uống cần được sạch sẽ và bơm vào thường xuyên, không để nước uống của chim bị bẩn, nếu bẩn cần phải được thay mới cho chim uống.

Đối với chim con và chim nhỏ mới mang về, bạn có thể cho chúng ăn sâu nhỏ, cào cào, nhện, nhộng ong (ăn ít), dế và các loại côn trùng nhỏ khác. Với lượng thức ăn này chim sẽ nhanh lớn hơn. Bạn cũng cho chim ăn thêm cám để chim làm quen dần với thức ăn này, khi chim lớn hơn, bắt đầu đứng cần đậu bạn có thể để một ít cám trong lồng để chúng có thể tập mổ. Dần dần tăng cám và những hạt cám có kích thước lớn hơn.

Đọc thêm cách nuôi chim khát nước rất chi tiết, thông tin rất hữu ích cho người mới

Quá trình nuôi chim bắt cô trói cột thường tốn rất nhiều công sức, đặc biệt là phần chăm sóc và vệ sinh cho chúng. Nếu không được vệ sinh tốt chúng có thể làm ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của chim, mắc một số bệnh nguy hiểm, thậm chí có thể chim làm chim yếu dần đi. Dưới đây là một số gợi ý cho bạn về cách đảm bảo vệ sinh khi nuôi chim bắt cô trói cột.

Rửa cóng nước, cóng đựng thức ăn, máng chắn phân chim ít nhất 1 ngày/1 lần. Thời điểm vệ sinh nên vào lúc sáng sớm, lúc này chim còn khỏe và việc làm phiền sẽ không ảnh hưởng tới nhiều.

Tắm: Ngoài lợi loại bỏ các vi khuẩn, ký sinh trùng có hại trên chim, chúng còn có tác dụng trong việc thư giãn giúp chim thoải mái. Thời điểm thích hợp để chim tắm nước là tầm giữa trưa, bạn chỉ cần chuẩn bị một đĩa nước hoặc một khay có diện tích đủ rộng để chim có thể nhúng người vào là được, khi tắm tránh làm phiền chim, để chúng ở nơi yên tĩnh. Khi tắm xong bạn treo lồng ở những nơi kín gió, để tránh cho chim bị cảm lạnh.

Mặc dù chúng là một loài chim rừng, có sức đề kháng cao nhưng chúng có thể bị bệnh, nếu không biết chăm sóc đúng cách. Chim bắt cô trói cột thường mắc một bệnh như:

Bệnh về chân: Chim có thể bị sưng, viêm hoặc liệt chân. Nguyên nhân có thể là do một vật nhọn nào đó trọc vào chân khiến chim bị thương, sưng lên và viêm. Để chim nhanh khỏi bạn có thể xử lý vết thương bằng cách loại bỏ mủ, sau đó bôi thuốc mỡ để viết thương mau lành. Đối với chim bị liệt, nguyên nhân có thể là do thiếu chất (canxi). Khi phát hiện sớm bạn nên tháo cần đậu để chim trong tổ, bổ sung thức ăn chứa nhiều canxi và chất dinh dưỡng đặc biệt, chim sẽ dần dần hồi phục sau vài ngày.

Bệnh về đường tiêu hóa: Bệnh này nguyên nhân chủ yếu là do quá trình ăn uống không được đảm bảo và chăm sóc tốt, dẫn tới tình trạng chim bị tiêu chảy, đi phân loãng, phân nát, ăn ít bỏ ăn hoặc chán ăn, chim rù và ít hoạt động bay nhảy. Để điều trị bệnh này, bạn cần bỏ thức ăn cũ thay thức ăn mới, đảm bảo chất lượng cảm tốt nhất không để chúng giống như cám cũ, trong thời gian này chúng rất nhạy cảm với thức ăn nấm mốc, nước uống cần đun sôi để nguội cho chim uống. Bổ sung thêm vitamin và khoáng chất giúp chim nhanh chóng hồi phục, sau vài ngày chim sẽ tự dần dần khỏe lại.

Ngoài một số bệnh trên, chim có thể mắc một số các bệnh về ký sinh trùng, ve rận, biểu hiện của chim thường gầy gò, lông không mượt, yếu ớt. Chính vì vậy, bạn cũng nên cho chúng uống thêm thuốc tẩy ký sinh trùng.

Xem thêm cách nuôi chim cắt nhỏ bụng hung mà có thể bạn chưa biết.

Ngày xưa, có một đôi vợ chồng, trong đó người vợ đang mang thai gần đến tháng sinh con thì đột nhiên, người chồng mắc bệnh nặng và qua đời. Người vợ rất đau lòng, nhưng không còn cách nào khác, chỉ có thể chấp nhận số phận và quyết tâm nuôi con một mình.

Sau khi đẻ con, hàng ngày, người phụ nữ phải đưa con theo mình khi làm nương, vào rừng kiếm củi, đào củ mài, hái rau. Trong quá trình làm việc, cô thường để con trong một chiếc túi treo lên cột lều nương hoặc các cành cây trong rừng. Cô làm việc suốt cả ngày, chỉ khi đứa trẻ khóc thì cô mới quay lại cho con ăn ^{[1] X Research source} .

Một ngày, cô treo con lên một cành cây nhỏ và sau đó đi kiếm củ rừng. Cô tình cờ tìm thấy một củ mài to, và cô bắt đầu đào để lấy củ. Đào mãi, hố đào sâu tới cánh tay của cô, nhưng cô không bỏ cuộc. Cơn khát đến và cô không thể chịu nổi, nên cô bỏ việc để tìm nước uống từ một suối gần đó. Trên đường đi tìm nước, cô đã mất đường và không thể tìm về nơi con đang ở.

Mất rất nhiều thời gian, cô không thể tìm thấy con. Đêm đến, rừng rậm tối om, và cô hoảng sợ và mất hướng. Cô đi mãi, tìm mãi, đến khi đêm dần qua đi và ánh sáng ban ngày trở lại. Rừng sâu vẫn đầy cây rừng giống nhau, và cô không thể nhớ được nơi con mình đang ở.

Còn đứa trẻ, sau khi bị bỏ đói trong túi treo lên cây, đã quen với tình huống này. Sau khi thức dậy, nó chơi đùa một mình, nhìn cây lá đùa gió. Nhưng sau một thời gian, nó đói quá và bắt đầu khóc. Tiếng khóc của nó vang lên trong rừng sâu, nhưng dần dần trở nên yếu ớt. Khi đêm đen buông xuống, tiếng khóc của nó dần dần tắt đi.

Một người đàn ông ở bên kia núi đang săn bắn, và ông nghe thấy tiếng khóc của một đứa trẻ nhỏ. Ông không thể tin vào tai mình khi nghe thấy tiếng khóc của một đứa trẻ giữa rừng vào lúc hoàng hôn. Ông theo tiếng khóc và tìm thấy đứa trẻ trong chiếc túi treo trên một cây nhỏ. Đứa trẻ đó đã đói và người rất yếu.

Người đàn ông đưa đứa trẻ về nhà và quyết định nuôi nó. Ông nghĩ rằng việc này có lẽ là sắp đặt của trời, để ông nuôi dưỡng đứa trẻ này.

Còn người mẹ vẫn không ngừng tìm kiếm con mình. Cô đã đi đến giới hạn sức chịu đựng, gục xuống và qua đời. Xác cô biến thành một con chim. Con chim bay khắp rừng và núi, không ngừng kêu: "Pắc pom pắc pọm".

Sau đó, dù là ngày hay đêm, người trong vùng thỉnh thoảng vẫn nghe thấy tiếng chim kêu, nhắc về câu chuyện đầy bi thương này. Họ tin rằng đó là linh hồn của người mẹ đã biến thành con chim, vẫn không ngừng tìm kiếm đứa con nhỏ đáng thương của mình.

Tiếng chim kêu "Pắc pom pắc pọm" đã được mọi người hiểu theo nhiều cách khác nhau, như "có con treo cột" hoặc "mất con có tội". Có người nghĩ rằng đó là lời động viên của con chim cho chính nó, để vượt qua khó khăn. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng đó là lời kết tội, và nói đúng hơn là "bắt cô trói cột". Đó là cách thể hiện sự kết tội đối với người mẹ vô tâm đã để mất đứa con của mình và xem nhẹ trách nhiệm của mình. Từ đó, người ta gọi con chim này là "chim bắt cô trói cột". ^{[1] X Research source}